Trang Chính
Đăng kýHướng Dẫn- Chương trình bốc thăm Swiss-manager và trang Chess-results.com tiếng Việt
Trang 1 trong tổng số 1 trang•Share
|
|
| Hướng dẫn sử dụng chương trình SwissManager - Bài 1Hướng dẫn sử dụng chương trình SwissManagerThực hiện: IA, IO Nguyễn Phước Trung SwissManager là một chương trình chuyên về bốc thăm và quản lý dữ liệu cho các cuộc thi đấu của môn cờ. Chương trình do kỹ sư người Áo Heinz Herzog phát triển từ năm 1985 và liên tục nâng cấp cho đến nay SwissManager có thể quản lý trọn vẹn dữ liệu và bốc thăm cho nhiều giải cờ lớn trên thế giới.Chương trình SwissManager được biết đến tại Việt Nam từ năm 2004 và đã được Liên đoàn cờ quốc gia áp dụng để bốc thăm cho các giải cờ toàn quốc từ năm 2006. Hiện nay nhiều nhà tổ chức, huấn luyện viên, vận động viên trong nước cũng đã bắt đầu sử dụng SwisssManager là chương trình chủ yếu nhằm phục vụ cho công việc theo dõi kết quả bốc thăm và thi đấu; Tuy nhiên phần lớn chỉ dừng lại ở việc xem kết quả mà thôi, chưa tận dụng hết khả năng của SwissManager. Vì vậy theo đề nghị của nhiều nhà chuyên môn, Vietnamchess thực hiện các bài hướng dẫn cách sử dụng chương trình này. Các bài hướng dẫn sử dụng SwissManager trên Vietnamchess chỉ bao gồm những phần cơ bản nhất. Nếu muốn nắm vững nhiều tiện ích hơn nữa để có thể phát triển khả năng thao tác của chương trình, bạn cần có quá trình luyện tập thực tế thông qua các giải thi đấu, song song đó bạn cũng cần có các kiến thức sau: 1. Kiến thức về các ứng dụng Windows, đặc biệt là cách sử dụng MSExcel. 2. Hiểu biết rõ lý thuyết, nguyên tắc của các thể thức thi đấu như Thụy sĩ, vòng tròn v.v... Bài 1: Cài đặt và gỡ bỏ chương trình SwissManagerĐể có thể sử dụng chương trình, bạn cần một máy tính hệ IBM PC hoặc tương thích IBM với ít nhất còn 100 MB bộ nhớ trống và có dùng chuột. Chương trình sẽ chạy tốt với hệ điều hành từ Windows XP trở lên với độ phân giải màn hình tối thiểu 1024 x 768 và đĩa cứng còn trống ít nhất là 50Mb.Với yêu cầu như trên thì hầu hết máy tính và màn hình sản xuất trong những năm gần đây đều có thể tương thích tốt với SwissManager. SwissManager hiện có 2 phiên bản: 1. Phiên bản cũ "non-unicode" đã ngưng cập nhật từ 27/10/2009, có thể tải về tại đây: http://swiss-manager.at/unload/SwissManagerSetup.exe. Phiên bản này có thể dùng cho máy cấu hình thấp và không thể gõ dấu tiếng Việt khi nhập liệu. 2. Phiên bản Unicode, hiện vẫn đang tiếp tục phát triển, do đó toàn bộ hướng dẫn này trên Vietnamchess tôi sẽ chỉ đề cập đến các ứng dụng của phiên bản unicode này mà thôi. Đây là phiên bản có thể hiển thị được bảng mã unicode tiếng Việt trong quá trình nhập liệu. Bạn có thể xem thông tin cập nhật của chương trình tại trang http://swiss-manager.at/download.aspx?lan=1 và có thể tải về bằng cách bấm vào đường dẫn như hình 1 dưới đây: [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 1: Tải SwissManager về Cài đặt SwissManagerSau khi tải về tập tin SwissManagerUniCodeSetup.exe, bạn hãy cho khởi chạy tập tin này để bắt đầu cài đặt chương trình.Mọi thứ thật đơn giản nếu bạn vẫn giữ các thiết lập mặc định của trình cài đặt hoặc không có yêu cầu gì cao hơn vì chỉ cần bấm nút [Next] rồi [install] sau đó bấm[Finish]. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 2: Cài đặt SwissManager Lần đầu tiên khởi chạy chương trình, SwissManager sẽ bật ra một hộp thoại bằng tiếng Đức để bạn chọn ngôn ngữ. Hiện tại ta chưa có bản tiếng Việt, do đó tốt nhất bạn nên chọn [Englisch/English] vì tất nhiên ở các bài sau này tôi chỉ thực hiện hướng dẫn dựa trên các trình đơn và nút lệnh tiếng Anh. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 3: Chọn ngôn ngữ và các đường dẫn dữ liệu Lưu ý: Ở hộp thoại trên ta có 3 vùng: - vùng thứ nhất (khoanh màu đỏ) để chọn ngôn ngữ hiển thị, - vùng thứ 2 bên phải để chọn các trình giúp đỡ (ta sẽ bàn về vấn đề này sau), - vùng thứ 3 phía dưới (khoanh màu xanh) để thiết lập đường dẫn chứa các thư mục tương ứng với từng loại dữ liệu xuất ra của chương trình. Sau khi thiết lập xong bạn bấm nút [OK] để hộp thoại thoát ra. Về sau, nếu cần truy xuất lại hộp thoại này thì bạn sẽ chọn trình đơn {Special/ Language Selection and directories...} như hình 4. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 4: Trình đơn Special Sau khi thiết lập ngôn ngữ xong, một hộp thoại sẽ hiện ra hoặc có thể truy xuất từ trình đơn {Special/ Install...} (phần khoanh đỏ ở hình 4) để bạn nhập mã bản quyền. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 5: Chấp nhận điều kiện về bản quyền Bạn hãy bấm nút [Display conditions for use] để hiện ra hộp thoại như hình 6: [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 6: Điền mã bản quyền vào SwissManager Đánh dấu chọn vào ô [Show password in plan text] để khung [Installation code] (phần khoanh màu tím của hình 6) hiển thị đầy đủ mã bản quyền thay vì là các dấu hoa thị. Đến đây nếu bạn bấm OK với mã DEMO thì bạn sẽ có quyền sử dụng bản thử nghiệm với nhiều tính năng hạn chế. Nếu bạn có mua bản quyền thì hãy điền mã của bạn vào nơi này thay cho mã DEMO, bấm [OK], vậy là cài đặt xong chương trình SwisManager. Tiếp theo đây ta sẽ đến phần quan trọng nhất SwissManager là một chương trình có bản quyền, do đó nếu có khả năng thì bạn nên mua chương trình với giá mới của năm 2012 là 150Euro (đã giảm so với trước đây Vietnamchess đã mua). Tuy nhiên với điều kiện ở Việt Nam thì việc này sẽ khá khó khăn với nhiều người nên một số bạn giỏi tin học đã đi tìm các mã bản quyền chia sẻ trên mạng về dùng, tất nhiên điều này không hợp pháp. Nhận thấy nhu cầu của nhiều nhà chuyên môn, gần đây tác giả của chương trình đã cấp cho một số người nhanh tay đăng ký quyền sử dụng miễn phí đến 31-12-2012, vì vậy đây cũng là dịp thuận lợi để các nhà tổ chức, trọng tài, huấn luyện viên và vận động viên môn cờ có thể sử dụng và nghiên cứu để nắm bắt sâu các tiện ích nhằm phục vụ tốt hơn cho việc điều hành cũng như tham dự thi đấu. Tuy nhiên hiện nay ta không còn đăng ký để lấy mã bản quyền miễn phí được nữa, do đó Vietnamchess xin chia sẻ với bạn một mã bản quyền đầy đủ đến 31/12/2012. Để tránh các trình tìm kiếm có thể tìm ra mã bản quyền một cách dễ dàng nên tôi đã làm một cái nút lệnh bên dưới, bạn hãy bấm chuột vào nó để lấy mã bản quyền (với điều kiện là tùy chọn IE của bạn phải cho phép running scrips Activex, chú ý các dòng thông báo của IE)
Sau khi cài đặt thành công với mã bản quyền trên, bạn có thể bấm thử xem tại trình đơn {?/Info...]. Nếu chương trình hiển thị một hộp thoại đúng như hình 7 bên dưới là bạn đã cài đặt thành công. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 7: Hộp thoại thông báo về quyền sử dung SwissManager Từ lúc này bạn đã có đầy đủ quyền sử dụng và có thể tải về bản cập nhật đến 31/12/2012. Sau thời hạn trên nếu bạn vẫn muốn tiếp tục sử dụng thì nhớ là đừng tải về và cài đặt các bản cập nhật mới. Gỡ bỏ SwissManagerViệc gỡ bỏ chương trình SwissManager rất đơn giản và dễ dàng như mọi chương trình khác nếu như bạn có căn bản về Windows.Bạn hãy chọn Control Panel - chọn tiếp Add or Remove program (trong windows XP) hoặc Programs and Features (trong Windows 7) - chọn tên chương trình SwissManager và chỉ cần bấm Uninstall. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 8: Gỡ bỏ SwissManager Khi gỡ bỏ, chương trình chỉ xóa các tập tin của Swissmanager và các thông số thiết lập trong quá trình sử dụng nhưng không xóa mã bản quyền, do đó nếu sau này bạn cài đặt lại Swissmanager mới thì Windows vẫn cài lại mã bản quyền trước đó cho bạn, điều này rất có ích cho những ai lỡ xóa. Trên đây là hướng dẫn cài đặt và gỡ bỏ SwissManager, giờ đây bạn có thể khám phá thoải mái các tính năng của chương trình. Hẹn gặp lại các bạn ở bài 2: Khởi tạo một Giải cá nhân. |
 |
by 
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bài 2: Khởi tạo một Giải cá nhânỞ bài 1 chúng ta đã tìm hiểu về cách cài đặt và gỡ bỏ chương trình SwissManger, trong đó tôi có nhấn mạnh rằng bạn cần phải có kiến thức về sử dụng hệ điều hành Windows và Excel. Như vậy nếu chưa có kiến thức này thì bạn hãy vui lòng đến các lớp "Tin học văn phòng" trước rồi hãy đọc tiếp bài này. Trong các phần hướng dẫn sau này, mặc nhiên tôi xem như bạn đã biết làm chủ Windows và một số phần mềm cơ bản. Tuy nhiên ta cũng cần thống nhất một số quy ước về cách dùng thuật ngữ như sau: 1. Dùng từ Việt hóa trong cách gọi các ứng dụng trong Windows như mọi người đã từng dùng. Ví dụ như: tập tin (file), thư mục (folder), trình đơn (menu), nút lệnh (button), phím (key), hộp thoại (dialog), hộp kiểm hoặc hộp chọn hoặc tùy chọn (check box hoặc select box) v.v... và nhiều thuật ngữ khác không thể kể ra hết tại đây. Trong phần hướng dẫn có liên quan đến các lệnh của Windows tôi sẽ cố gắng chuyển ngữ sang tiếng Việt một cách dễ nghe nhất; Nếu không thể, tôi sẽ ghi tiếng Anh gốc trong ngoặc đơn ở lần xuất hiện đầu tiên. Riêng phím, nút lệnh và trình đơn thể hiện trong bài viết sẽ theo nguyên tắc sau: * tên "phím": được đặt giữa 2 ký tự < >. Ví dụ. * tên "nút": được đặt giữa 2 ký tự [ ]. Ví dụ. [Exit] là nút Exit; * tên "trình đơn": được đặt giữa 2 ký tự { } với ký tự "/" bên trong. Ví dụ {File/Exit} là trình đơn File, sau đó chọn tiếp trình đơn con bên dưới là Exit; * tổ hợp phím: được đặt giữa 2 ký tự < > với dấu cộng "+" bên trong. Ví dụ 2. Dùng từ Việt hóa trong cách gọi các thuật ngữ chuyên môn cờ vua như: hệ Thụy sĩ cá nhân (Swiss system), hệ vòng tròn cá nhân (Round Robin), hệ Thụy sĩ đồng đội (Swiss system for team), hệ vòng tròn đồng đội (Round Robin for team), hệ số phụ (Tie-break), cường số (rating), bốc thăm (pairing) v.v... tương tự như trên, trong chuyên môn cũng còn nhiều thuật ngữ khác không thể kể ra hết tại đây. Tôi sẽ cố gắng chuyển ngữ sang tiếng Việt một cách hợp lý nhất; Nếu không thể, tôi sẽ ghi tiếng Anh gốc trong ngoặc đơn ở lần xuất hiện đầu tiên. Giờ ta hãy bắt đầu khởi tạo một Giải mớiĐể bắt đầu cho một giải mới, ta truy xuất trình đơn {File/new tournament...} hoặc ấn tổ hợp phímMột hộp thoại yêu cầu chọn lựa thể thức thi đấu sẽ xuất hiện như hình 9 bên dưới: [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 9. Chọn Giải hệ Thụy sĩ Hiện tại SwissManager có thể bốc thăm cho các hệ thống giải như: Hệ Thụy sĩ cá nhân, Hệ Thụy sĩ cá nhân tính hạng đồng đội (Swiss System (with team Tie-Break)), Hệ Thụy sĩ đồng đội, Hệ vòng tròn cá nhân, Hệ vòng tròn đồng đội. [You must be registered and logged in to see this image.]Với hệ Thụy sĩ cá nhân tính hạng đồng đội, chương trình vẫn bốc thăm bình thường như hệ cá nhân, tuy nhiên bạn phải nhập dữ liệu câu lạc bộ (club) cho từng kỳ thủ của mình để có thể chọn lựa tránh bốc thăm các đấu thủ cùng đội không gặp nhau. Kết thúc giải ta có thể in kết quả đồng đội với trình đơn {lists/Team List}; Ta sẽ bàn về vấn đề này sau. Tiếp tục ta bấm vào nút chọn [Swiss System] của hộp thoại trên để bắt đầu cho một Giải theo hệ Thụy sĩ cá nhân hoặc chọn [Round Robin] cho hệ vòng tròn cá nhân, sau đó bấm [OK]. Một hộp thoại mang tên "Set up new tournament" sẽ xuất hiện. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 10. Đặt tên tập tin dữ liệu của Giải Bên trên là hộp thoại yêu cầu bạn nhập tên tập tin mà bạn muốn lưu trữ dữ liệu của giải trên đĩa cứng. Nếu như (ở bài 1) bạn giữ tất cả các thiết lập ngầm định của SwissManager khi cài đặt chương trình, bạn sẽ thấy các tập tin trong thư mục ngầm định của chương trình làTURNIERE (phần khoanh màu xanh ở hình 10). Tất nhiên là bạn có thể thay đổi thư mục ngầm định này bất cứ lúc nào bạn muốn với trình đơn {Specials/Language Selection and directories...} mà ta đã đề cập đến ở bài 1. Tại khung "File name", ta nhập tên tập tin của giải. Như ở hình 10 tôi đặt tên tập tin là "test.TUNx". Phần mở rộng của tên tập tin thể hiện các hệ thống giải khác nhau: .TUNx dành cho Hệ Thụy sĩ cá nhân .TUMx dành cho Hệ Thụy sĩ đồng đội .TURx dành cho Hệ vòng trò cá nhân .TUTx dành cho Hệ vòng tròn đồng đội Sau khi đặt tên tập tin và bấm [Save], một hộp thoại mang tên "Tournament data dialog" sẽ hiện ra để yêu cầu bạn nhập các thông số của Giải:[You must be registered and logged in to see this image.] Hình 11. Hộp thoại nhập thông số của Giải Bạn sẽ thấy hộp thoại này gồm 6 thẻ (tags): General, Tie-Breaks Lists, Board-List, FIDE-title và Other. Trong đó thẻ General và Tie-Break là quan trọng nhất. Giờ ta sẽ bắt đầu với thẻ General.Ở hình 11 tôi đã cố gắng diễn giải ở từng phần ngay trên hình ảnh minh họa của hộp thoại; Ví dụ như dòng "Designation" là nơi đặt tên giải, "Chiefabiter" là tên của Tổng trọng tài v.v... nói chung các tham số của một Giải khá đơn giản mà không cần giải thích nhiều nếu bạn đọc kỹ các dòng chữ Việt mà tôi đã ghi lên hình 11; Tuy nhiên ta cũng cần theo một số quy tắc sau:1. Ở các tham số được tô màu vàng thì không nên bỏ trống, trong đó Tên giải (Designation) và số vòng đấu (Rounds) là bắt buộc. 2. Các tham số khác: + Federation: tham số này rất quan trọng, bạn hãy bấm vào mũi tên bên phải của hộp tham số sẽ thấy một hộp đổ xuống cho chọn tên của từng quốc gia tổ chức.Thường thì nên chọn là Việt Nam (dù là giải nhỏ ở địa phương) để tránh nhầm vị trí dữ liệu quốc gia khác khi chúng ta tải lên internet để công bố thông tin, tôi sẽ nói về vấn đề này sau. + Rounds: Tổng số ván của Giải đấu; + Replay: Số lượt đấu. Ngầm định của SwissManager sẽ = 1, tức là chỉ có 1 lượt; Nếu bạn thiết lập là 2 thì có nghĩa là sẽ có lượt đi và lượt về, mỗi lượt 1 ván. + Points for the bye player: điểm cho đấu thủ được miễn đấu, ngầm định là 1 ở Hệ Thụy sĩ và bằng 0 ở hệ vòng tròn. Nếu bạn thiết lập tham số này bằng 0 thì người được miễn đấu sẽ không có điểm nào. + Dated from (nơi khoanh màu tím): để nhập ngày bắt đầu ván 1 và ngày kết thúc ván cuối; + Color for home game: đây là khu vực thiết lập cho giải đồng đội (phần khung màu đỏ); + Rated (tô màu xanh lá): để chọn cách tính hạng theo cường số quốc gia hay quốc tế. Nếu theo quốc tế thì hiện nay giá trị thấp nhất sẽ được gán cho người chưa có cường số là 1200. + Vùng "Sorting/Display": sẽ quyết định việc xếp hạt nhân của giải sẽ căn cứ theo cường số quốc gia hay quốc tế. Trong trường hợp bạn chọn xếp hạt nhân theo cường số quốc gia thì cường số quốc tế vẫn có tác dụng nếu đấu thủ đó không có cường số quốc gia, nếu chọn ngược lại cũng sẽ tương tự như thế. Nếu cường số bằng nhau thì chương trình sẽ xếp thứ tự theo đẳng cấp và theo vần họ rối đến tên. + Nút [Copy tournament data] cho phép bạn sao chép toàn bộ các tham số của giải (và cả ngày tháng) từ một giải khác đã làm trước đây. + Tham số "age-groups" sẽ do chương trình tự gán: ví dụ như U14, U16 ,U18, U20, S60, W50 v.v... + [You must be registered and logged in to see this image.]Tham số "cut off date" hạn định nhóm tuổi theo định dạng yyyy/mm/dd: sẽ khó hiểu đây, các bạn chú ý nhé. Ví dụ nếu bạn chọn "cut off date" là 2012/01/01 thì các nhóm tuổi sẽ được SwissManger xếp theo nguyên tắc tính từ ngày 1 tháng 1 năm 2012 trừ dần xuống, như vậy tuổi U14 sẽ sinh từ 1998/01/01 đến 2012/01/01. Nhưng nếu bạn đặt thông số cho "cut off date" là 1998/06/06 thì chương trình sẽ "quay về quá khứ" vào thời điểm ngày 6 tháng 6 năm 1998 và xem như những ai sinh từ ngày 1984/06/06 thì chỉ có mới có 14 tuổi. Như vậy để SwissManager tính chính xác nhóm tuổi, bạn nên đặt thông số "cut off date" vào ngày đầu năm mà bạn đang sống. Trường hợp cần tính cụ thể tuổi theo ngày sinh nhật thì "cut off date" sẽ phải là ngày thi đấu ván cuối cùng của giải (ở phần nâng cao tôi sẽ nói trở lại tham số "cut off date" này). Tiếp theo ta sẽ chuyển sang thẻ Tie-breaksSau khi thiết lập các thông số cần thiết cho một giải đấu, ta chọn tiếp thẻ "Tie-breaks" của hộp thoại (phần tôi khoanh màu đỏ ở hình 11). Hộp thoại giờ chuyển sang phần để thiết lập hệ số phụ dùng để phân hạng (Tie-breaks).Đương nhiên là bất cứ giải nào người ta cũng đều xếp hạng theo điểm, nhưng nếu cần tính hạng cho những người đồng điểm với nhau thì người ta sẽ xem xét đến hệ số phụ, vì vậy phần thiết lập hệ số phụ này cũng rất quan trọng mà bạn không nên bỏ qua. Ta có hình 12 bên dưới: [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 12. Chọn hệ số phụ cho Giải Trong hình 12 bạn sẽ thấy tôi vẽ 2 khung màu: Khung bên trên (viền màu xanh) là các hệ số phụ có sẵn trong chương trình SwissManager. Khung bên dưới (viền màu đỏ) là các hệ số phụ được chọn để áp dụng cho giải. Các hệ số phụ có sẵn trong SwisManager có rất nhiều; Tác giả của chương trình rất thường xuyên cập nhật bổ sung thêm nên số lượng hệ số đến nay đã là 60. Như hình 12 ở cuối mỗi dòng của từng hệ số ta sẽ thấy có một con số thứ tự đại diện cho một hệ số đặt trong móc [ ]. Tùy theo hệ giải Thụy sĩ hoặc vòng tròn cá nhân hay đồng đội v.v... ta sẽ có những hệ số tương ứng với giải đó xuất hiện ở khung bên trên (dự kiến ở bài khác, phần nâng cao của hướng dẫn, tôi sẽ giải thích chi tiết từng hệ số này) Để chọn hệ số phụ cho giải, bạn dùng chuột bấm vào hệ số nào mà bạn muốn ở khung trên, nó sẽ tự động chép xuống khung bên dưới (trừ những hệ số có chữ "...(variable with parameter)" thì bạn phải thiết lập thêm tham số). Thứ tự sắp sếp các hệ số được chọn ở khung bên dưới cũng sẽ là trình tự để xếp hạng. Như hình 12 tôi chọn trình tự xếp hạng với hệ số phụ là: điểm (đương nhiên), hệ số lũy tiến [8], hệ số Buchholz [37] và số ván thắng [12]. + Nếu muốn thay đổi trình tự thì bạn hãy bấm chuột vào hệ số muốn đổi và bấm nút [Line -1] hoặc [Line + 1]; + Nếu muốn bỏ 1 hệ số nào đó thì bạn hãy bấm chuột vào hệ số muốn bỏ và bấm nút [Remove Tie-Break]; Nếu muốn bỏ hết hệ số để làm lại thì bạn bấm nút[delete all Tie-Breaks]. Chú ý rằng SwissManager yêu cầu bạn phải chọn hệ số phụ cho giải. + Nếu muốn thay đổi thông số của các hệ số có chữ "...(variable with parameter)" thì bấm nút [Change Parameter]. Sau khi chọn hoàn chỉnh các hệ số, bạn hãy bấm lại thẻ General của hộp thoại và bấm nút [OK]. Hộp thoại "Tournament data dialog" sẽ được đóng lại, một hộp thoại khác sẽ xuất hiện để bạn nhập danh sách đấu thủ tham dự. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 13. Hộp nhập danh sách đấu thủ Hình trên bạn cũng sẽ thấy 2 khung. + Phần khung ở trên (khoanh màu đỏ) hiển thị danh sách kỳ thủ trong bảng cường số (rating list). Khung này chỉ là khung hiển thị, ta không thể nhập dữ liệu vào khung này được. Nếu có danh sách đấu thủ nào trên khung này thì bạn có thể dùng các phím mũi tên lên hoặc xuống hoặc dùng chuột để chọn đấu thủ thích hợp đưa vào khung dưới. Tôi sẽ nói lại khung này ở bài nâng cao; bài cơ bản tôi sẽ chỉ nói ở khung nhập liệu bên dưới. + Phần khung dưới (khoanh màu xanh) là khung chứa danh sách các đấu thủ tham dự giải. Chiều cao của khung có thể thay đổi bằng cách kéo chuột tại đường phân đôi màu xanh nằm ở giữa 2 khung. Ở khung này, bạn có thể trực tiếp nhập liệu đấu thủ tham dự. Nếu bạn nào đã có kỹ năng thực hành MS-Excel hoặc MS-Access thì sẽ dễ dàng thao tác trên khung này. Ví dụ như dùng phím Để nhập tên đấu thủ, bạn có thể bấm chuột vào nút [manually input], sau đó bấm vào vùng dữ liệu của cột "Last name" và bắt đầu nhập các chi tiết của đấu thủ. Hình 13 được lấy dữ liệu từ giải HDBank 2012 để làm mẫu, mọi chi tiết như trên hình đều khá dễ hiểu. Ý nghĩa của từng cột dữ liệu như sau:
Sau khi nhập đầy đủ chi tiết cho một đấu thủ ở dòng 1, bạn bấm chuột xuống dòng 2 và tiếp tục nhập liệu; cứ như thế cho đến khi nhập đủ toàn bộ danh sách đấu thủ. Nếu muốn xóa đấu thủ nào thì bấm chuột vào tên đấu thủ đó, sau đó bấm nút [Delete]. Sau khi nhập liệu xong, bấm [OK] để đóng hộp thoại lại, bây giờ bạn có thể bốc thăm cho ván đấu đầu tiên của giải được rồi. Sau này nếu bạn muốn xem lại hoặc sửa chữa danh sách đấu thủ thì có thể truy xuất các trình đơn:
Vì nếu không như thế, sẽ có lúc bạn dùng mã bản quyền không hợp pháp hoặc vay mượn của quốc gia nào đó, thì khi tải dữ liệu lên internet để công bố thông tin ở trang [You must be registered and logged in to see this link.] sẽ bị đưa nhầm sang kho dữ liệu của quốc gia có người sở hữu mã bản quyền đó. Ví dụ như một số giải địa phương Quận Hải Châu, Đà Nẵng, bị tải nhầm sang Singapore như hình 14 dưới đây: [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 14. Một số Giải của Việt Nam tải lên nhầm sang Singapore Do bài đã dài nên tôi phải thay đổi lộ trình và kết thúc bài 2 tại đây vậy, nhân tiện cũng để bạn có thời gian tập khởi tạo một giải mới và thử nhập liệu đấu thủ, tốt nhất là không nên học quá nhanh. Hẹn các bạn ở bài 3: Bốc thăm cho các giải cá nhân. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |
|
|
| Bài 3: Bốc thăm cho một Giải cá nhânĐể có thể thực hành bốc thăm một cách tốt nhất trên SwissManager, trước tiên bạn nên có kiến thức về nguyên tắc bốc thăm của Hệ Thụy sĩ (Swiss system) hoặc Hệ vòng tròn (Round Robin). Các quy định về cách bốc thăm của 2 hệ này có thể dễ dàng tìm thấy ở các trang web về cờ vua trên thế giới hoặc trên Handbook của [You must be registered and logged in to see this link.] ngôn ngữ thường thấy là tiếng Anh (khi nào có dịp tôi sẽ chuyển ngữ các lý thuyết này sang tiếng Việt, bây giờ thì bạn chịu khó đọc tiếng Anh vậy). Việc hiểu rõ các lý thuyết này rất quan trọng, vì có như thế bạn mới có thể dễ dàng giải đáp thắc mắc của các đấu thủ mà không cần đổ lỗi là "do máy bốc". Hoặc nếu là đấu thủ thì bạn sẽ không cần hỏi Ban trọng tài những câu khó chịu như là "tại sao tôi không gặp A mà phải gặp B". Giờ ta hãy bắt đầu vào việc bốc thăm ván đầu tiên cho một giải đấu theo Hệ Thụy SĩSau khi đã thiết lập các thông số cho một giải và nhập danh sách các đấu thủ tham dự xong, ta có thể bắt đầu thực hiện việc bốc thăm để xếp các cặp thi đấu.Trước khi bốc thăm ván đấu đầu tiên, tốt nhất là bạn nên in danh sách đấu thủ xếp theo họ tên để kiểm tra xem đấu thủ có bị trùng lặp hoặc thiếu hay không và một danh sách đã xếp theo hạt nhân để kiểm tra lại cường số có đúng không. Bạn có thể xem danh sách này qua trình đơn {Lists/Alphabetical} và {Lists/Starting Rank}. Nếu danh sách bị sai, bạn có thể sửa chữa lại bằng cách truy xuất trình đơn {Input/Players...} hoặc {Input/Input Players...} và thay đổi dữ liệu bị sai ngay trên hộp thoại danh sách đấu thủ. Tại cuộc họp kỹ thuật (hoặc họp bốc thăm), bạn phải xác định được màu quân cho đấu thủ có số hạt nhân cao nhất (Trắng, Đen hay ngẫu nhiên). Sau khi đã có các thông số này, ta bắt đầu bốc thăm cho ván đấu đầu tiên. Lúc này nếu truy xuất trình đơn {Rd} thì chắc rằng bạn sẽ thấy dấu chọn nằm ngay ván số 0 như hình 15 bên dưới [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 15: Trình đơn {Rd} lúc chưa bốc thăm ván nào Với trình đơn {Pairing/Pairings Menu...} hoặc ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 16: Hộp thoại bốc thăm Phần khung màu trắng nằm bên trái hộp thoại là nơi hiển thị các cảnh báo, thông báo hoặc báo cáo của SwissManager trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bốc thăm. Ví dụ như trong hình 16, SwissManager cảnh báo rằng danh sách đấu thủ chưa được sắp xếp theo hạt nhân và có một đấu thủ tên Peter sẽ không được bốc thăm cho vòng 1. Phần khung bên phải (Pairing system) phía trên của hộp thoại cho phép chọn các hệ thống bốc thăm khác nhau gồm:
Phần tùy chọn các phương án bốc thăm (Pairing Options) gồm:
Các tùy chọn khác gồm:
Sau khi đã chọn đúng các thông số như trên, bạn bấm vào nút [Start] để tiến hành bốc thăm. SwissManager sẽ tính toán trong chớp mắt và một thông báo hoàn thành công việc bốc thăm sẽ hiển thị ở khung bên trái. Ở khung bên phải sẽ hiện rõ 2 nút lệnh: + Bấm nút [OK] để chấp nhận hoàn thành bốc thăm và thoát khỏi hộp thoại; + Bấm nút [change] nếu bạn muốn thiết lập lại thông số khác để bốc thăm một lần nữa. Sau khi bốc thăm xong, bạn truy xuất trình đơn {Lists/pairings} hoặc ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 17: Bảng kết quả bốc thăm Đến đây bạn hãy bấm nút [Print] để in bảng bốc thăm ra giấy (cần chắc chắn là đã chọn loại máy in hiện hành cho chương trình ở trình đơn {File/Printer setup}) Như vậy là ta đã bốc thăm xong ván thứ nhất. Sau khi ván 1 kết thúc, bạn nhập điểm vào cho các cặp đấu và tiếp tục bốc thăm ván thứ 2 cũng theo trình tự như trên cho đến ván cuối cùng. [You must be registered and logged in to see this image.]Lưu ý: Trong quá trình thực hành bạn hãy nhớ thường xuyên bấm nút [save] (biểu tượng hình dĩa mềm) hoặc bấm Việc nhập điểm sẽ không khó khăn nhiều, bạn chỉ cần cẩn thận để tránh không nhập nhầm kết quả. Để nhập điểm kết quả thi đấu bạn hãy truy xuất trình đơn {Input/Results} hoặc ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 18: Hộp nhập kết quả thi đấu Như hình 18 bạn sẽ thấy thứ tự vị trí từng cặp trong bảng nhập kết quả thi đấu cũng sẽ giống y như bảng danh sách kết quả bốc thăm. Có 2 cách nhập kết quả thi đấu như sau:
Ở các giải thi đấu tại Việt Nam thường thì ban thư ký trọng tài hay nhập kết quả khi toàn bộ ván đấu đã kết thúc theo phương án "từ trên xuống" để dễ dàng thao tác trên bàn phím. Bạn hãy thử xem cách làm này có dễ dàng và nhanh chóng không nhé.
[You must be registered and logged in to see this image.]Lưu ý là phải nhập 1-0F hoặc 0F-1 hoặc 0F-0F cho các trường hợp bỏ cuộc. Theo quy định thì người thắng nhờ đấu thủ bỏ cuộc sẽ được xem như một lần miễn đấu. Trong trường hợp giải có tính cường số FIDE thì các ván đấu có kết quả 0F sẽ không được tính cường số. Tại các giải quốc tế thì việc nhập kết quả theo phương pháp "từ trên xuống" sẽ không ổn vì người theo dõi diễn tiến của giải có thể ở nhiều nơi trên thế giới và như vậy kết quả điểm phải cần nhập vào cho từng ván khi vừa đấu xong, sau đó tải lên mạng chess-results.com ngay (ta sẽ bàn về việc tải lên mạng internet ở bài học khác). Trở lại bảng nhập điểm ở vòng 1 lúc còn trống, cũng với nhưng thao tác tương tự như trên nhưng thay vì nhập điểm hàng loạt, bạn phải nhập điểm cho từng ván một ngay sau khi kết thúc bằng cách bấm chuột vào ngay cặp đấu vừa xong, cho kết quả vào và bấm [Upload Chess-Results]. Như vậy nếu người xem trên internet truy xuất trang web của bạn thì họ sẽ thấy ngay kết quả mới. Sau khi nhập kết quả cho cặp đấu vừa xong bạn có thể nhập điểm cho cặp khác cũng với thao tác y như vậy. Để thuận tiện hơn bạn nên bấm nút [Missing] yêu cầu SwissManager chỉ hiển thị các cặp đấu chưa nhập kết quả mà thôi. Sau khi nhập xong kết quả bạn bấm nút [End] để thoát khỏi hộp thoại, hoàn thành nhập kết quả thi đấu của ván 1. Lúc này nếu truy xuất trình đơn {Rd} bạn sẽ thấy dấu chọn đang ở ván số 1 như hình dưới, . [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 19: Trình đơn {Rd} đang ở vị trí ván thứ nhất
Tiếp theo ta hãy xem xét cách bốc thăm cho một Giải theo hệ vòng tròn Round RobinHệ vòng tròn là một thể thức thi đấu mà ở đó tất cả các đấu thủ trong giải sẽ phải gặp nhau ít nhất một lần. Thường hệ này chỉ dành cho những giải có ít đấu thủ tham dự, ví dụ như 8 người thì đấu 7 ván, 10 người thì 9 ván, 18 người thì 17 ván v.v...Để có một giải theo hệ vòng tròn Round Robin bạn hãy xem lại phần đầu của bài 2 khởi tạo một giải mới. Ở đó thay vì chọn Swiss Sytem thì bạn chọn Round Robin. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 20: chọn Giải theo hệ vòng tròn Round Robin Sau khi đã đặt tên giải, thiết lập các tham số và nhập danh sách đấu thủ xong, ta có thể bắt đầu bốc thăm cho các ván đấu của hệ vòng tròn. Lưu ý rằng việc nhập danh sách cho các đấu thủ của hệ vòng tròn phải theo đúng danh sách có số thứ tự mà ta đã tổ chức bốc thăm tại cuộc họp kỹ thuật. Nếu lỡ nhập nhầm số thứ tự thì bạn hãy truy xuất hộp danh sách đấu thủ với trình đơn {Input/Players}, kích hoạt tùy chọn [Show in startrank order] như hình bên dưới. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 21: Hộp thoại danh sách đấu thủ Nếu muốn thay đổi số thứ tự của đấu thủ thì bấm chuột vào tên đấu thủ muốn đổi, sau đó bầm [No-1] để đưa lên một số hoặc [No+1] để đưa xuống một số. Sau khi đã hoàn chỉnh danh sách đấu thủ ta ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 22: Hộp bốc thăm của hệ vòng tròn Hộp thoại trên chia ra làm 3 khung: + Sorting: quy định việc sắp xếp số thứ tự đấu thủ theo như thứ tự mà bạn đã nhập vào (How players were entered) hoặc do SwissManager tự xếp (Randomly by drawing). Ở đây ta chọn cái đầu tiên vì đã làm kỹ ở phần xếp thứ tự rồi. + Parings: các phương án bốc thăm theo kiểu tiêu chuẩn, Rutsch hoặc theo cách thủ công. Tốt nhất là bạn nên chọn theo kiểu tiêu chuẩn (Standard round robin). + Round order at more than one round: nếu giải đấu vừa có lượt đi, vừa có lượt về hoặc nhiều hơn nữa thì bạn cần thiết lập tùy chọn này. Để xác định bao nhiêu 3lượt đấu bạn hãy xem lại bài 2, phần thiết lập các thông số cho Giải đấu, tại tham số replay
Sau khi thiết lập xong tùy chọn bốc thăm vòng tròn Round Robin, bạn bấm nút [OK] để bốc thăm và thoát khỏi hộp thoại, sau đó ấn phím Lúc này nếu truy xuất trình đơn {Rd} bạn sẽ thấy SwissManager đã bốc thăm hết tất cả các vòng đấu. Nếu muốn xem toàn bộ bảng bốc thăm thì bạn hãy bấm chọn ván đấu cuối cùng ở trình đơn này, sau đó ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 23: Hộp kết quả bốc thăm giải vòng tròn Bạn hãy bấm nút [Print] nếu muốn in bảng bốc thăm này. Việc nhập kết quả cho hệ vòng tròn cũng giống như cách nhập của hệ Thụy sĩ bên trên, tuy nhiên ở hệ vòng tròn SwissManger có một tùy chọn khá hay là [Grid] cho ra một bảng điểm chéo để bạn có thể nhập trực tiếp. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 24: Bảng điểm chéo với tùy chọn Grid Như hình trên bảng điểm đang ở ván 9, những cặp đấu trong ván này được phủ màu xanh ở khung điểm ván. Nếu bạn cho điểm vào một đấu thủ, thì SwissManager sẽ tự động gán điểm tương ứng cho đối phương ở phía chéo ngược lại. Khi điền điểm vào bảng chéo này ta vẫn có thể dùng phím số <1>, <2> và <3> như ở phần trên hoặc bấm vào các nút điểm tương ứng ở khung bên phải.
Trên đây tôi đã trình bày xong bài 3 phần cơ bản của cách bốc thăm cho một Giải thi đấu cá nhân hệ Thụy sĩ và vòng tròn. Hẹn gặp lại các bạn ở bài 4 về cách bốc thăm cho một giải đồng đội. |
| |
|
|
| Bài 4: Bốc thăm cho một Giải đồng độiThi đấu đồng đội được trình bày ở đây là cuộc thi đấu diễn ra giữa một đội này với các đội khác, mà ở đó mỗi đội có một đội hình thi đấu được sắp xếp theo vị trí bàn nhất định hoặc ngẫu nhiên. Mỗi đội thường có từ 1 đến 2 đấu thủ dự bị ở các vị trí bàn dưới để có thể thay thế khi các đồng đội của họ ở bàn trên nghỉ đấu một hoặc vài ván nào đó trong quá trình thi đấu của giải. Hiện nay có 3 hình thức thi đấu đồng đội phổ biến: 1. Mỗi đội có số lượng đấu thủ bằng với số vị trí bàn thi đấu mỗi ván, không có dự bị. Tất cả đấu thủ trong đội đều phải tham gia thi đấu. Thể thức này phù hợp với các trận giao hữu hoặc những giải thi đấu cờ nhanh được diễn ra trong một buổi hoặc một ngày. 2. Mỗi đội có số lượng đấu thủ nhiều hơn số vị trí bàn thi đấu mỗi ván, tức là có đấu thủ dự bị; tuy nhiên các thành viên của đội không xếp theo vị trí bàn và có thể thay phiên thi đấu ở bất cứ vị trí bàn nào. Thể thức này thích hợp cho giải chỉ tính hạng đồng đội, không xếp hạng cá nhân. 3. Mỗi đội cũng có số lượng đấu thủ nhiều hơn số vị trí bàn thi đấu mỗi ván, tức là cũng có đấu thủ dự bị; các thành viên của đội được sắp xếp theo vị trí bàn từ đầu giải theo số thứ tự từ nhỏ đến lớn. Khi một đấu thủ ở vị trí bàn trên (bàn số nhỏ) vắng mặt thì các đấu thủ ở vị trí bàn dưới (bàn số lớn hơn) sẽ chuyển lên sao cho số thứ tự của đội trong mỗi lượt đấu vẫn phải đảm bảo từ nhỏ đến lớn. Thể thức này có thể tính hạng cá nhân bàn và được áp dụng phổ biến trong các giải đồng đội chính thức trên thế giới hiện nay.[You must be registered and logged in to see this image.]Ảnh trận thi đấu đồng đội giữa Việt Nam và Trung quốc tại Asiad 2010 Trước khi vào chủ đề chính, bạn cũng nên biết thêm việc tính điểm để xếp hạng cho giải đồng đội hiện nay có 2 cách phổ biến như sau: 1. Theo điểm ván (Game points): là điểm thực của tất cả các đấu thủ trong đội đạt được. Ví dụ như ở một trận đấu mà mỗi đội có 4 vị trí bàn, đội thắng cả 4 sẽ có 4 điểm, thắng 3 hòa 1 sẽ có 3,5 điểm, cả 4 cùng hòa sẽ có 2 điểm v.v... 2. Theo điểm trận (Match points): là điểm toàn trận giữa 2 đội thi đấu với nhau theo quy định của điều lệ giải. Hiện có 2 quy định phổ biến là: đội thắng 2 điểm - hòa 1 điểm - thua 0 điểm hoặc đội thắng 3 điểm - hòa 1 điểm - thua 0. Ví dụ như trận đấu mà mỗi đội có 4 vị trí bàn, một đội chỉ cần thắng 2,5 điểm ván sẽ có 2 điểm trận (hoặc 3 điểm tùy theo quy định của điều lệ), đội thua chỉ được 0 điểm dù có 1,5 điểm ván. Đến đây ta có thể bắt đầu việc bốc thăm cho một giải đồng đội. Trước tiên ta ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 25: Chọn thể thức thi đấu các giải đồng đội Về hình thức thì SwissManager xử lý dữ liệu cho 2 hệ giải này gần như nhau. Hệ vòng tròn chỉ bốc thăm trong một lần đầu còn hệ Thụy sĩ thì bốc thăm theo từng ván và đôi khi có đội miễn đấu; cách thay thế đấu thủ vào cho từng ván của 2 hệ cũng giống nhau, do đó trong bài này tôi sẽ dùng minh họa chung, những điểm không tương đồng giữa 2 hệ tôi sẽ có chú thích. Sau khi chọn hệ thống thi đấu và đặt tên tập tin cho giải, chương trình sẽ hiển thị một hộp thoại nhập thông số của giải tương tự như hộp thoại mà ta đã xem qua ở bài 2. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 26: Hộp nhập thông số cho Giải đồng đội Phần lớn các thông số của hộp thoại này đều giống như ở giải cá nhân, chỉ có một số tùy chọn khác biệt mà ta cần chú ý như sau:
Tùy theo tính chất của giải, các thông số trên sẽ được Ban tổ chức tự quy định và công bố trong bản Điều lệ, tuy nhiên mọi quy định vẫn phải đảm bảo các nguyên tắc chuyên môn. Tiếp theo bạn chuyển qua thẻ Tie-breaks (cũng trong hộp thoại này) để chọn cách xếp hạng đồng đội và hệ số phụ. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 27: Chọn cách xếp hạng và hệ số phụ cho Giải đồng đội Theo như hình 27 thì tôi đã chọn cách xếp hạng tuần tự theo: điểm trận, điểm ván và điểm trận giữa các đội đồng điểm với nhau. Sau khi thiết lập các hệ số phụ xong, bạn trở lại thẻ General và bấm [OK] để thoát ra khỏi hộp thoại. Nhớ bấm Lúc này Swiss-Manager sẽ hiển thị một hộp thoại mới để ta nhập danh sách đồng đội. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 28: Nhập danh sách các đội tham dự Nếu cần mở lại hộp thoại này, bạn có thể truy xuất trình đơn {Input/Teams...}. Hình trên được minh họa từ dữ liệu của Giải Cờ vua các đội mạnh toàn quốc năm 2012, có 7 đội và thi đấu vòng tròn 7 ván (dùng bảng mã Unicode để đánh dấu tiếng Việt). Ở hộp thoại này, bạn có thể dễ dàng nhập tên đội, tên viết tắt, số thứ tự đội, tên đội trưởng v.v... Ở một giải đơn giản, ta chỉ cần nhập tên đội và tên viết tắt là đủ. Trong hộp thoại này có một số nút lệnh quan trọng:
Sau khi nhập tên đội xong, bấm [OK] sẽ đến hộp thoại nhập danh sách đấu thủ, hoặc truy xuất từ trình đơn {Input/Input players...} [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 29: Nhập danh sách đấu thủ trong thành phần các đội Bạn hãy chú ý chỗ tôi khoanh màu đỏ trên hình. Có 2 tùy chọn ở đây là All và From Team.
Để nhập danh sách đấu thủ cho chính xác và dễ dàng bạn nên dùng tùy chọn From Team này. Trong hình minh họa trên tôi chọn đội Đà Nẵng bằng cách bấm chuột ngay tên đội đó ở khung bên phải. Sau đó ta nhập danh sách đấu thủ và các dữ liệu khác ở khung dưới bên trái, thao tác sẽ giống như cách nhập tên đấu thủ ở giải cá nhân. Mỗi lần bạn nhập một tên đấu thủ vào, SwissManager sẽ tự động gán số vị trí bàn ở cột BNo (cột tô màu vàng trên hình) cho đấu thủ đó, tên đấu thủ được nhập trước sẽ có số thứ tự bàn nhỏ hơn. Trường hợp nhập nhầm thứ tự, bạn chỉ cần sửa lại số thứ tự ngay tại cột BNo này, SwissManager sẽ tự động xếp danh sách lại khi bạn chọn lại tên đội ở lần kế tiếp. Sau khi nhập xong danh sách của một đội xong, bạn bấm vào tên các đội khác và tiếp tục nhập danh sách đấu thủ của tất cả các đội cho tới khi hoàn tất toàn bộ danh sách tham dự giải, bấm [OK] để chấp nhận và thoát khỏi hộp thoại. Để xem hoặc in ra toàn bộ danh sách đấu thủ theo từng đội ta truy xuất trình đơn {List/Team composition}. Tiếp theo ta ấn phím Sau khi bốc thăm xong, bạn ấn phím Hình 30: Bảng kết quả bốc thăm Giải đồng đội khi chưa đăng ký vị trí bàn Lúc này bạn sẽ thấy một danh sách bốc thăm chỉ có tên đội và vị trí từng bàn chưa có tên đấu thủ như hình trên. Theo thông lệ thì sau khi danh sách bốc thăm đồng đội được công bố, các Lãnh đội sẽ tính toán và điền vào phiếu đăng ký đội hình theo vị trí bàn. Phiếu đăng ký phải nộp cho Ban thư ký trọng tài vào một thời gian nhất định trước ván đấu theo quy định của Ban tổ chức. Danh sách đăng ký được Ban trọng tài giữ kín cho đến một thời điểm theo quy định mới mở ra và công khai bảng xếp vị trí bàn của các đội, đội nào không đăng ký xem như ngầm định xếp đội hình là 1,2,3,4,.... Ở các giải quốc tế lớn, danh sách đăng ký vị trí bàn thường được công bố trước khi bắt đầu thi đấu ít nhất là 4 tiếng đồng hồ. [You must be registered and logged in to see this image.]Từ lúc này phần hướng dẫn thực hành bốc thăm tương đối khó, do đó tôi sẽ cố gắng giải thích bằng ví dụ thực tế và dùng nhiều hình ảnh minh họa hơn, bạn hãy tập trung một chút nhé. Sau khi đã có danh sách đăng ký vị trí bàn, bạn hãy truy xuất trình đơn {Input/Results..} hoặc ấn phím Ta có một hộp thoại như hình dưới đây. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 31: Hộp nhập kết quả thi đấu giải đồng đội khi không cần tính hạng cá nhân Hộp thoại chia ra làm 2 phần: Phần trên là bảng kết quả bốc thăm của từng đội. Phần dưới là các nút lệnh và tùy chọn. Tùy theo thể thức thi đấu của giải, ta có các trường hợp sau: 1. Giải chỉ xếp hạng đồng đội, không tính hạng cá nhân: Với trường hợp này, ta chỉ cần nhập điểm ở hộp thoại nhập kết quả đồng đội theo cách như sau:
Như ở hình trên, tôi lấy dữ liệu từ Giải các đội mạnh cờ vua toàn quốc 2012 có 4 vị trí bàn thi đấu; con trỏ hiện hành đang ở vị trí đội Bắc Giang đấu với TPHCM (khung trên, dòng đang phủ màu xanh trên hình 31).
[You must be registered and logged in to see this image.] Hình 32: Hộp kết quả giải đồng đội sau khi đã nhập kết quả Để thuần thục các thao tác của chương trình SwissManager, bạn hãy thử giữa 2 tùy chọn Team 1 và Team 2, cùng với việc bấm các nút lệnh ghi điểm sẽ hiểu rõ cách xử lý của SwissManager như thế nào. Với Giải chỉ tính hạng đồng đội bạn có thể dừng ở đây và chuyển sang nhập điểm cho ván mới (hoặc bốc thăm ván mới). Cứ như thế cho đến khi kết thúc giải. 2. Giải không thay thế đấu thủ dự bị và có tính hạng cá nhân: Để xếp các vị trí bàn theo đăng ký của các đội, bạn hãy bấm vào tùy chọn Players (standard) (chỗ tô màu xanh trên hình 32 bên trên) trong khung Enter results for, hộp thoại sẽ chuyển sang giao diện khác như hình dưới đây. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 33: Hộp nhập kết quả các vị trí bàn Đến đây hãy bấm vào nút [fixed list] (khoanh màu đỏ ở hình trên), thì toàn bộ đấu thủ của tất cả các đội sẽ được xếp vào vị trí bàn ở khung dưới tương ứng với danh sách bốc thăm đồng đội ở khung trên của hộp thoại này. Các vị trí bàn được xếp theo thứ tự chuẩn từ bàn 1, 2, 3, 4 v.v... Trên hình 33 bạn sẽ thấy ở rìa phải của khung dưới có 2 cột ghi số, đó là số vị trí bàn của từng đội. Cột bên trái (tô màu hồng) là của đội xếp bên trái, cột bên phải (tô màu vàng) là của đội xếp bên phải. Theo minh họa thì đây là danh sách vị trí của đội Quảng Ninh gặp đội Lâm Đồng xếp theo thứ tự chuẩn ban đầu từ 1 đến 4. Nếu giải không có đấu thủ dự bị, tức là số đấu thủ trong một đội bằng số vị trí bàn thi đấu mỗi ván, thì bạn có thể bấm [OK] để thoát khỏi hộp thoại, sau đó ấn phím Sau khi có kết quả thi đấu, bạn trở lại hộp thoại nhập kết quả bằng cách ấn phím Mỗi khi bạn điền một kết quả vào, SwissManager sẽ tự động cộng điểm lại cho từng đội và hiển thị ở khung trên của hộp thoại. Nếu kết quả thi đấu ở tất cả các vị trí bàn đã nhập đầy đủ thì dòng trạng thái nằm bên phải khung trên của hộp thoại sẽ hiển thị thông báo "OK", ngược lại sẽ hiển thị "Results are missing". 3. Giải có thể thay thế đấu thủ dự bị vào thi đấu. Hãy xem lại bên trên của bài này vài đoạn. Trước tiên ta bấm [fixed list] để xếp danh sách vị trí bàn chuẩn theo thứ tự 1,2,3,4... Tiếp đến bạn bấm vào nút [Pairings], chỗ khoanh màu xanh như ở hình 33 bên trên. Hộp thoại sẽ đổi sang một giao diện khác: [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 34: Hộp thay đổi vị trí bàn của từng đội Bạn sẽ thấy hộp thoại trên gồm 4 phần chính. Khung 1 bên là danh sách bốc thăm đồng đội; khung 2 bên là danh sách đấu thủ được xếp theo thứ tự chuẩn sau khi bấm[fixed list]; khung 3 ở giữa hiển thị tên đấu thủ dự bị hoặc không thi đấu; phần bên bìa phải là các nút lệnh. Theo dữ liệu mẫu trên hình, tôi đã bấm chuột chọn cặp Hà Nội 2 và Bắc Giang ở khung 1, sau đó bấm vào tùy chọn Team 1 (chỗ khoanh màu đỏ trên hình), ta sẽ thấy tên đội được chọn là Hà Nội 2 sẽ hiển thị ở phần trên của khung 3 (chỗ khoanh màu xanh trên hình), nếu bấm Team 2 sẽ hiển thị đội Bắc Giang. Danh sách đội Hà nội 2 gồm: Bàn 1: Trần Ngọc Lân Bàn 2: Trần Minh Thắng Bàn 3: Nguyễn Hoài Nam Bàn 4: Phạm Hoài Nam Bàn 5: Đặng Thế Nam Thực tế tại Giải, ở ván này đội Hà Nội 2 đã cho Nguyễn Hoài Nam ở bàn số 3 được nghỉ, như vậy đấu thủ ở bàn 4 là Phạm Hoài Nam sẽ đôn lên thi đấu ở vị trí bàn 3 và Đặng Thế Nam sẽ lên vị trí bàn 4. Để thực hiện việc thay thế trên ta bấm chọn vào tên của Nguyễn Hoài Nam ở khung 2 như trên hình; lúc này phần trên của khung 3 sẽ hiển thị thông tin "Select player on board 3". Kiểm tra thật kỹ các thông số như mẫu, sau đó bấm vào dòng [Move up player] ở khung 3, đấu thủ bàn 3 sẽ được đưa ngay ra ngoài, đấu thủ ở bàn 4 và bàn 5 sẽ được đưa vào danh sách bốc thăm ở khung 2. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 35: Hộp thoại xếp vị trí bàn sau khi đưa đấu thủ ở bàn số 3 của đội 1 ra ngoài. SwissManager còn nhiều cách khác để chọn đấu thủ xếp vào vị trí bàn, bạn có thể thử tùy thích để rèn luyện thao tác. Trong quá trình thực hiện, nếu làm nhầm hoặc sai, bạn có thể bấm nút [Cancel] để hủy bỏ, sau đó bấm [Pairings] để làm lại. Tiếp tục bạn hãy bấm vào tùy chọn Team 2 để xếp vị trí bàn cho đội Bắc Giang cũng theo cách thực hiện như trên với đội Hà Nội 2, cứ như thế cho đến khi hoàn tất toàn bộ phần sắp xếp vị trí bàn của một ván đấu, bấm [OK] để chấp nhận và trở về hộp nhập kết quả, bấm tiếp [OK] để thoát khỏi hộp thoại. Tương tự, ta ấn phím [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 36: Bảng kết quả bốc thăm sau khi đã sắp xếp các vị trí bàn Các lệnh khác cũng tương tự như các bài trước đây ta đã xem. Ấn phím Ấn phím Ấn phím Nếu muốn xem bảng xếp hạng cá nhân bạn hãy truy xuất trình đơn {Lists/Board list (all boards)}, SwissManager sẽ hiển thị một hộp thoại chọn trình tự xếp hạng như hình dưới. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 37: Hộp thoại chọn trình tự xếp hạng cá nhân Ở hộp thoại này, bạn phải thiết lập trình tự để SwissManager có thể biết cách xếp hạng cá nhân.
Sau khi thiết lập xong trình tự, bấm [OK], ta sẽ có một bảng xếp hạng cá nhân. [You must be registered and logged in to see this image.] Hình 38. Bảng xếp hạng cá nhân ở Giải đồng đội Bạn có thể bấm [Print] để in danh sách này ra hoặc bấm nút [Excel] để xuất bản này ra tập tin Excel. Ở đó bạn có thể định dạng hoặc thêm chi tiết để bản in ra có thể đẹp hơn. Bài 4 tôi trình bày đến đây là kết thúc và cũng xong phần cơ bản về cách sử dụng chương trình SwissManager. Mong rằng bạn sẽ hiểu cách sử dụng chương trình thông qua các bài viết này. Hẹn gặp lại các bạn vào một dịp khác ở phần nâng cao. |
| |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Phụ Lục: Cách tính màu quân trong bốc thăm Hệ Thụy SĩGiải thích về cách tính màu quân trong bốc thăm theo Hệ Thụy Sĩ - Dutch system của FIDE.Đi cùng với sự phát triển của các phần mềm bốc thăm chuyên dụng hiện nay, Hệ Thụy Sĩ đang trở thành một thể thức thi đấu phổ biến nhất trên thế giới dành cho các môn cờ. Các giải đấu từ nhỏ đến lớn, với số lượng từ 10 người trở lên cho đến hàng trăm người đều có thể xem Hệ Thụy Sĩ như một giải pháp tối ưu để xếp cặp thi đấu. Hiện nay đa phần Ban Trọng tài ở các giải đấu tại Việt Nam đều sử dụng phần mềm Swiss-manager để bốc thăm theo Hệ Thụy Sĩ. Swiss-manager là một phần mềm chuyên nghiệp, bốc thăm nhanh chóng và dễ sử dụng đến mức người bốc thăm có thể không cần biết về lý thuyết cơ bản của nguyên tắc bốc thăm, không cần phải suy nghĩ về ván đấu kế tiếp ai sẽ gặp ai, ai cầm quân Trắng, ai cầm quân Đen. Nhờ vậy, một người bốc thăm có thể xếp cặp cho cả ngàn người, cả chục bảng thi đấu chỉ trong một thời gian rất ngắn. Tiện lợi là vậy, thế nhưng nếu có một kỳ thủ nào đến khiếu nại là “Tại sao tôi không gặp anh A mà phải gặp anh B?” hoặc “Tại sao tôi lại cầm quân Đen thay vì quân Trắng?” v.v… thì mọi chuyện trở nên rối rắm, không thể giải thích được nếu ta không biết cơ bản về nguyên lý bốc thăm. Và thế là người bốc thăm chỉ trả lời đơn giản là “do máy bốc”, một câu trả lời thiếu trách nhiệm, trốn tránh. Điều này đã từng xảy ra ở nhiều giải đấu quốc gia và quốc tế. Phần mềm Swiss-manager mà chúng ta đang sử dụng hiện nay dùng giải thuật bốc thăm theo Hệ Thụy Sĩ - Dutch system của FIDE. Đây là hệ bốc thăm tiên tiến và minh bạch nhất hiện nay. Nguyên lý của hệ bốc thăm này khá phức tạp, do đó tôi sẽ giải thích về nó trong một bài viết khác (các bạn có thể tham khảo đầy đủ về Dutch system trên trang web của FIDE: http://www.fide.com/component/handbook/?id=167&view=article); Trong phạm vi bài viết này tôi chỉ trình bày về cách xếp màu quân khi 2 đấu thủ gặp nhau vì vấn đề này thường có nhiều người thắc mắc và khiếu nại nhất. Trước hết ta hãy lược qua các nguyên tắc cơ bản của Hệ Thụy Sĩ nói chung theo quy định của FIDE như sau: – Số ván đấu trong một giải phải được công bố trước. – Hai đấu thủ chỉ gặp nhau một lần trong suốt giải đấu. – Nếu số người tham dự là số lẻ, thì một người lẻ sẽ được miễn đấu (tiếng Anh là “Bye”) và thường được 1 điểm (số điểm này có thể được quy định khác đi tùy theo Ban Tổ chức). Ván “Bye” này xem như không có màu quân. – Trường hợp có một đấu thủ bỏ cuộc không đến nơi thi đấu thì đối phương của anh ta cũng được 1 điểm, xem như được “Bye”. Cả 2 đấu thủ này xem như chưa từng gặp nhau, vì vậy vẫn có thể bốc thăm gặp nhau ở các ván kế tiếp. – Một đấu thủ đã nhận được điểm từ đấu thủ bỏ cuộc sẽ không được cho miễn đấu ở các ván tiếp theo. – Về mặt nguyên tắc chung, một đấu thủ được xếp cặp với các đấu thủ khác trong cùng một nhóm điểm. – Hiệu số giữa số lần cầm quân Đen và quân Trắng của một đấu thủ sẽ không được lớn hơn 2 hoặc ít hơn -2. Tuy nhiên vẫn có thể có trường hợp ngoại lệ ở vòng đấu cuối của giải đấu. – Không có đấu thủ nào được xếp cầm một màu quân ở 3 lần liên tiếp. Tuy nhiên vẫn có thể có trường hợp ngoại lệ ở vòng đấu cuối của giải đấu. Căn cứ theo những nguyên tắc như trên ta có thể hiểu đơn giản là: 1. Một đấu thủ ván trước cầm quân Trắng, thì ván sau cầm quân Đen. 2. Trường hợp không xếp được thì cho một đấu thủ giữ tiếp màu quân của ván trước. 3. Một đấu thủ đã 2 lần liên tiếp cầm quân Trắng thì ván sau phải cầm quân Đen và ngược lại. 4. Riêng ở ván cuối, nếu không còn cách nào khác thì có thể xếp cho một đẩu thủ cầm một màu quân 3 ván liên tục. Ở các trường hợp 1 và bên trên 3 thì dễ tính màu quân, nhưng mục 2 và 4 thì việc xếp màu quân cho 2 đấu thủ có cùng màu quân của ván trước sẽ theo nguyên tắc nào. Qua theo dõi ở các giải toàn quốc, tôi nhận thấy đa phần mọi người chỉ hiểu nôm na là phải đổi màu quân cho kỳ thủ có số thứ tự (số xếp hạt nhân) nhỏ hơn hoặc đổi màu quân cho kỳ thủ đang xếp hạng cao hơn. Điều đó chỉ đúng một phần và chưa đầy đủ. Theo cách bốc thăm của Dutch system, trình tự ưu tiên xếp màu quân sẽ xét theo nguyên tắc sau (xem mục E, phụ lục C.04.3.1. Dutch System – Handbook của FIDE: E1. Đổi màu quân khác cho đấu thủ đã giữ 2 lần liên tiếp một màu quân. E2. Đổi màu quân khác cho đấu thủ nào đã giữ số lượng một màu quân này nhiều hơn màu quân khác trong tổng số ván đã thi đấu. E3. Đổi màu quân căn cứ vào việc so sánh lùi dần về các vòng đấu trước đó cho đến khi 2 đấu thủ có màu quân khác nhau. E4. Đổi màu quân cho đấu thủ đang tạm xếp hạng cao hơn (Ở một số giải đấu phong trào, Ban Trọng tài thường tổ chức bốc thăm công bố cách xếp hạng sau khi kết thúc ván cuối, do đó ít nhiều cũng sẽ làm sai lệch kết quả bốc thăm của toàn bộ giải đấu). E5. Ở ván đầu tiên, các đấu thủ mang số chẵn sẽ có màu quân khác với đấu thủ mang số lẻ trong cùng nhóm S1 (điều này chỉ dùng cho ván 1) Để dễ hiểu ta tham khảo một ví dụ minh họa: Ta chọn dữ liệu tại Giải Cờ tướng vô địch hạng nhất toàn quốc 2015 bảng nữ, xét trường hợp của kỳ thủ Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Bộ Công An. Đây là trường hợp cũng ít gặp trong bốc thăm Hệ Thụy Sĩ. Ở đây ta không bàn đến việc xếp cặp với ai, nhóm điểm nào, mà chỉ bàn đến màu quân mà Hồng Hạnh được xếp trong 9 ván đấu theo Hệ Thụy Sĩ tại giải đấu. Ta có bảng màu quân theo từng ván đấu như sau: (Ký hiệu trong ví dụ này: Trắng = W, Đen = B, miễn đấu= dấu trừ -) Ghi chú: Bảng tổng hợp chỉ thống kê màu quân của các đấu thủ ở các ván đấu trước đó cho đến khi gặp Nguyễn Thị Hồng Hạnh
Ván 1: Hồng Hạnh cầm quân Đen gặp Võ Thị Thu Hằng do bốc thăm ngẫu nhiên theo điều E5. Ván 2: Hồng Hạnh tiếp tục cầm quân Đen gặp Lê Thị Kim Loan. Lý giải theo trình tự màu quân theo các điều từ E1 đến E4 như đã nói bên trên:
(Kể từ lúc này, những trường hợp không thỏa theo điều nào sẽ không lập lại) Ván 3: Hồng Hạnh có 2 ván Đen, BB, gặp Vương Tiểu Nhi có 1 ván bye và 1 ván Trắng (-W). Như vậy trường hợp này thỏa điều E1, ưu tiên đổi màu quân cho Hồng Hạnh cầm quân Trắng. Ván 4: Hồng Hạnh đã giữ màu quân 3 ván trước là BBW (2 Đen, 1 trắng) gặp Hoàng Hải Bình có màu quân 3 ván trước là WBW (2 Trắng 1 Đen). Như vậy trường hợp này thỏa điều E2, Hồng Hạnh tiếp tục cầm quân Trắng để cho cả 2 đấu thủ đều cân bằng màu quân tại ván 4. Ván 5: Hồng Hạnh đã giữ màu quân 4 ván trước là BBWW gặp Nguyễn Thị Bình có màu quân WBWB, cả 2 đều cân bằng màu quân nhưng màu quân của Hồng Hạnh thỏa theo điều E1, buộc phải cầm quân Đen ván thứ 5. Ván 6: Hồng Hạnh đã có 3 ván Đen, 2 ván Trắng (BBWWB), do đó sẽ cầm Trắng khi gặp Võ Thị Thu Hằng có 3 Trắng, 2 Đen (WWBBW), thỏa điều E2, cân bằng màu quân. Ván 7: Trong 6 ván Hồng Hạnh với màu quân BBWWBW (3 Trắng, 3 Đen) gặp Hồ Thị Thanh Hồng cũng 3 trắng 3 Đen, BWWBWB; Vì vậy căn cứ vào ván 6, thỏa theo điều E3, Hồng Hạnh buộc phải đổi sang cầm quân Đen. Ván 8: Sau 7 ván, Hồng Hạnh có số màu quân gồm 3 Trắng, 4 Đen, BBWWBWB, gặp Châu Thị Ngọc Giao cũng 3 Trắng, 4 Đen nhưng khác thứ tự từng ván BWBWBWB. Màu quân cân bằng, buộc phải xét theo điều E3 trước là đi ngược lại từng ván trước đó.
Ván 9: Sự trùng hợp thiếu may mắn lặp lại với Hồng Hạnh như ở ván 8. Sau 8 ván Hồng Hạnh đã cầm 5 lần Đen, 3 lần Trắng, BBWWBWBB, gặp Nguyễn Hoàng Yến cũng 5 Đen và 3 Trắng, BWBWBWBB. Xét lùi lại các ván trước đó thì cả 2 đấu thủ có khác màu quân ở ván 3, Hồng Hạnh đã cầm quân Trắng, còn Hoàng Yến cầm quân Đen. Như vậy thỏa theo điều E3, Hồng Hạnh phải tiếp tục cầm quân Đen 3 lần liên tiếp ngay tại ván cuối, điều này cũng khớp theo nguyên tắc ngoại lệ của bốc thăm theo Hệ Thụy Sĩ. Tương tự tại bảng nam, sau 10 ván thi đấu, Trềnh A Sáng có 5 ván Trắng, 5 ván Đen, WBWBWBWBWB, gặp Lại Lý Huynh cũng 5 Trắng, 5 Đen, BWWBWBWBWB. Xét lùi lại các ván trước thì 2 đấu thủ khác màu quân với nhau tại ván 2 Trềnh A Sáng cầm quân Đen và Lại Lý Huynh cầm quân Trắng. Như vậy thỏa theo điều E3, A Sáng được cầm quân Trắng ở ván thứ 11. Các bạn có thể tham khảo dữ liệu bốc thăm của giải này tại http://chess-results.com/tnr168109.aspx Trên đây là trình bày sơ nét về cách tính màu quân trong Hệ Thụy Sĩ, rất mong nhận được ý kiến phản hồi của các bạn./ IA Nguyễn Phước Trung | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
| |
| |
Similar topics» Chinese Chess Master [Android - Ngôn ngữ Tiếng Việt]
» Thông tin hoạt động Liên đoàn Cờ Việt Nam 2014 và chương trình 2015
» Hướng dẫn sử dụng chương trình cnvcs (中国象棋) (cờ tướng điện thoại)
» Hướng dẫn cài đặt font tiếng Hoa (Tiếng Trung Quốc) trên máy tính
» Đăng Ký Tên Miền Tiếng Việt Để Bảo Vệ Thương Hiệu Việt
» Thông tin hoạt động Liên đoàn Cờ Việt Nam 2014 và chương trình 2015
» Hướng dẫn sử dụng chương trình cnvcs (中国象棋) (cờ tướng điện thoại)
» Hướng dẫn cài đặt font tiếng Hoa (Tiếng Trung Quốc) trên máy tính
» Đăng Ký Tên Miền Tiếng Việt Để Bảo Vệ Thương Hiệu Việt
Trang 1 trong tổng số 1 trang
Permissions in this forum:
Bạn không có quyền trả lời bài viết|
|
|
» [SW] Hai bộ SW chuyên giải cờ thế - CCXiQi
» Binghe Gui V2.7 (Mod Icon) - Nguyên bộ
» Tổng hợp những phần mềm nguyên bộ dùng XQMS Gui
» Bách khoa toàn thư cờ Tướng Softbank - 象棋软库大全
» Trà Chess Club 2014: Firefly ☆ mùa thứ sáu
» Bộ sưu tậm các loại engine khác
» 4 Lý do tại sao trò chơi Blockchain sẽ là xu hướng của tương lai
» Cùng bắt đầu “chơi để kiếm tiền” với Fairy Cat!
» Tiên mèo là gì?