RENJU FOR BEGINNER - renju (và caro) cho người mới chơi

Để kết thúc phần này, chúng ta hãy nói về một phương pháp phòng thủ của Trắng với sự trợ giúp của Lỗi (đã được giới thiệu trong phần 2.3).
Trắng có thể thoát khỏi những đường tấn công không thể đỡ được theo cách thông thường của Đen bằng cách tạo Lỗi ở điểm giao của nước 4x3. Ví dụ ở hình 26 Đen có một nước 4x3 ở A. Tạo nước bốn ở 2, Trắng sẽ thoát khỏi sự đe dọa đó (nước ba ngang của Đen trở thành một overline), sau đó anh ta sẽ bắt đầu tấn công bằng nước 4 và cũng chặn được nước ba chéo của Đen. 
Trong hình 27 Trắng đã biểu diễn ba phương pháp phòng thủ : chuẩn bị nước bốn phản công bằng nước 4 và 6, sử dụng hiệu quả cạnh bàn bằng nước 2 và Lỗi 4x4. Kết quả là Trắng có chiến thắng bởi nước 4x3 ở A. Bạn hãy tự phân tích thế trận này như là một bài tập.

Lời khuyên cho người mới chơi. 
Đừng bao giờ bỏ qua các Lỗi, dù bạn chơi quân màu gì chăng nữa. Lỗi, đấy chính là Renju !

3.4.Lời khuyên cho người mới chơi
Nghiên cứu luật Renju, thậm chí ngay cả khi bạn nghĩ rằng bạn hiểu chúng. Hãy thận trọng khi nghiên cứu định nghĩa của ?oLỗi?, ?onước ba?, ?onước bốn?. Cố gắng giải thích luật chơi cho một người khác.
Giải các bài tập. Nghiên cứu các ván chơi của các kỳ thủ hàng đầu một cách nghiêm túc.
Học các khai cuộc. Cố gắng tìm những biến của riêng bạn, có thể nó sẽ thú vị hơn cả lý thuyết.
Chơi thường xuyên. Ghi chép những ván chơi của bạn và đừng lặp lại những sai lầm.
Chơi thường xuyên với những kỳ thủ ngang sức, và đôi khi với những người mạnh hơn. Nó sẽ làm bạn mạnh thêm và bạn sẽ không cảm thấy chán.
Hãy phân tích từng nước đi. Ghi nhớ rằng mỗi nước đi đều phải có mục đích.
Chơi với toàn bộ khả năng của bạn, hãy thưởng thức mỗi ván chơi.
Sử dụng những phần mềm tốt nhất. Chúng sẽ giúp bạn về phân tích thế trận, về cơ sở dữ liệu và các lý thuyết.
Nếu bạn sẵn sàng chơi trong một giải nào đó, hãy tìm một câu lạc bộ Renju và tham gia.

Chương 4. Khai cuộc trong Renju.
Khai cuộc trong Renju là có ý nghĩa quyết định và quan trọng hơn rất nhiều nếu so sánh với khai cuộc trong các loại cờ khác, ví dụ như cờ Vua. Một sai lầm trong từ 5-11 nước đi đầu tiên thường là không thể cứu vãn được.
Lời khuyên cho người mới chơi. Cố gắng học tất cả các biến ít nhất là đến nước thứ 10. Chơi xen kẽ các khai cuộc khác nhau một cách thường xuyên.
Hai mươi tư khai cuộc trong Renju được gọi là cơ bản. Chúng được phân loại bởi nước thứ 2 và thứ 3. Nước thứ 2 (nước của Trắng) được đặt kề với nước đầu tiên (sao trung tâm). Vì thế phân ra làm hai loại khai cục là Direct (trực tiếp) hay Indirect(gián tiếp), viết tắt là ?oD? và ?oI?. Nước thứ 3 (nước của Đen) được đặt trong một hình vuông trung tâm kích thước 5x5, tức là có khoảng cách tới sao trung tâm không xa hơn 2 giao điểm .
Khai cuộc thứ 13 (trong hình là nước thứ ba-V) là không cơ bản. Số cách chơi nước thứ hai chính bằng số khai cuộc Direct vàIndirect. Tất cả các khai cuộc cơ bản đều có tên riêng (ít dùng, phần lớn kỳ thủ đều chỉ gọi đơn giản ?o4d? chứ ít gọi là ?ohoa?).

Trong 22 khai cuộc dưới đây (2d,2i và 6d,6i là giống nhau), không biến nào được phân tích. Điều đó nằm ngoài phạm vi của cuốn sách này.
Sẽ hiệu quả hơn nếu sử dụng Renju Opening Classificator (ROC : Phân loại khai cuộc).
Những hình dưới đây được lấy theo ROC, có thể load ROC từ website của RIF : 
http://www.lemes.se/renju/roc/renbase.htm 
Các khai cuộc là khác nhau về ưu thế đối với Đen. Những khai cuộc mạnh nhất được đánh ba sao (***), yếu hơn là hai sao (**), và một sao . Những phân tích chi tiết bạn có thể tìm trong các cuốn sách ?oZvon Kamney? (tên Nga) hoặc ?oClick of Stone? (quyển sách kinh điển nhất về Renju, tuy có một số phần đã hơi cũ).
Do đó, để cân bằng khả năng giành thắng lợi cho các kỳ thủ trong giải thi đấu, người ta dùng nhiều quy tắc cho khai cuộc và cho ván chơi :
1.Cho người mới chơi có trình độ từ 5-8 Kyu :
a)Thời gian một giờ cho mỗi người ;
b)Không hạn chế về lựa chọn khai cuộc ;
2.Điều lệ của các giải chính thức (luật của RIF) giành cho các kỳ thủ có trình độ cấp Dan :
a)Người chơi bắt đầu với bên Đen và bên Trắng quy ước ;
b)Bên Trắng quy -ước đi nước thứ hai, chọn khai cuộc Direct hoặc Indirect ;
c)Bên Đen quy -ước đi nước thứ ba, chọn một khai cuộc cơ bản ;
d)Bên Trắng quy -ước có quyền chọn màu quân (sự lựa chọn của Trắng) ;
e)Bên Trắng đi nước thứ tư ;
f)Bên Đen đi hai nước thứ năm không đối xứng (sự đề xuất của Đen) ;
g)Bên Trắng chọn một nước năm của Đen và đi nước thứ sáu ;
Sau đó ván đấu tiến hành theo luật thông thường.

Chương 5. Phần kết
Chúng ta nhấn mạnh một lần nữa rằng Renju là thể loại đứng đầu trong các trò chơi đại chúng tương tự. Dưới đây là một số những trò chơi tương tự được nhiều người biết đến.
Five-in-a-row (1 hàng năm quân). 
Chơi trên một bàn cờ không có giới hạn làm bằng cách nối các tờ giấy caro (nối thêm nếu cần thiết), thay vì các quân đen và trắng người ta dùng các dấu X và O. ở Nga trò chơi này rất phổ biến trong giới sinh viên.
Gomoku. 
Giống Five-in-a-row nhưng bàn cờ nhỏ hơn : 15x15. Overline không có giá trị cho cả hai bên. Gomoku rất phổ biến trên thế giới. Giải vô địch thế giới cho các phần mềm sử dụng luật cơ bản. Vào năm 1981-1982 trong hệ thống giải Vô địch Renju thế giới lần thứ nhất qua mail, một giải Gomoku được tổ chức với các thành viên từ Bulgari, Đan Mạch, Canada, Liên bang Nga, Mỹ, Thụy Điển và Nhật. Người chiến thắng cuối cùng là Yoninori Otsuka (Nhật).
Gomoku với hình vuông cấm. Giống như Gomoku nhưng nước thứ ba của Đen phải chơi bên ngoài hình vuông trung tâm kích thước 5x5. Thể loại này được tạo ra vào những năm 1920 tại Nhật. Hiện nay nó khá phổ biến ở Nga và Thụy Điển. Trong hệ thống giải Vô địch Renju thế giới qua mail lần thứ hai, một giải với thể loại này được tổ chức với các thành viên từ Bulgari, Liên bang Nga, Séc và Slovakia, Thụy Điển và Nhật. ở Nga nó cũng được gọi là ?oFree Rendzue?.
Gomoku với quân trung tâm đổi màu.
Giống Gomoku với bàn 15x15 nhưng quân trung tâm màu Đen nếu đến lượt Đen đi và màu Trắng nếu đến lượt Trắng đi.
Six-in-a-row (1 hàng 6 quân).
Thể loại này chưa được phổ biến.
Gomoku ba chiều.Thể loại này chơi trong không gian với luật giống như Gomoku. Thể loại này còn ít được chơi.
Gomokunarabe.
Chơi trên bàn 15x15. Cấm tạo Fork 3x3 đối với cả hai bên. Giới hạn số quân Đen là 35. Nếu Đen không thắng với số quân đó, Đen bị xử thua. Thể loại này rất phổ biến ở Nhật.
Thể loại Renju cổ.
Chơi trên bàn 19x19. Chỉ cấm tạo Fork 3x3. Thể loại này đã được dùng ở các giải chính thức trước khi phát triển thành Renju như ngày nay. Những người thích chơi thể loại này vẫn còn ở Nhật, đã thành lập tổ chức cho thể loại này : Zenihhon Renju Renmai. ông Morita là Meijin ở Nhật năm 1994-1995 và ông sẽ vẫn là Meijin vì tổ chức này đã giải tán.
Pente.
Chơi trên bàn 19x19. Người nào tạo được nước năm hoặc ăn được 5 cặp quân của đối phương giành thắng lợi. Nước ăn quân có lẽ bắt nguồn từ Go (cờ Vây), thực hiện bằng cách chặn hai đầu một nước hai của đối phương và lấy đi hai quân đó. Thể loại này rất phổ biến ở Mỹ nơi mà một overline có giá trị như một nước năm và nước thứ ba phải chơi ở ngoài hình vuông trung tâm 5x5. Thật ra thể loại Pente Mỹ là một đơn giản hoá của thể loại ?oNinuki-renju? đã được chơi từ năm những năm 1900-1940 ở Nhật.
Vậy là bạn đã đọc xong cuốn sách này. Nếu bạn thấy thích Renju bạn sẽ có nhiều câu hỏi. Một số đã được trả lời trong cuốn sách này và một số sẽ được các kỳ thủ có kinh nghiệm trả lời bạn-bạn sẽ luôn tìm thấy những kỳ thủ như thế tại một câu lạc bộ Renju gần nhất. (ở Việt Nam hiện nay chưa có, nhưng tôi hy vọng trong một tương lai không quá xa Renju sẽ được các bạn trẻ Việt Nam tìm hiểu và ưa thích -- Larra )
Chúc bạn thành công
memory 
the scourge of the unhappy, 
gives life to the very stones of the past 
and even into the poison drunk in old days pours drops of honey